Ik schrijf dit als partner van mijn man met autisme, maar ik denk dat veel van deze punten ook voor de partner met autisme opgaan. Het autisme en de impact ervan op ons huwelijk trekt een wissel op ons beiden. Het is belangrijk om onze energie niet onnodig te laten wegvloeien. Ik heb een aantal dingen die ik leerde toepassen op een rijtje gezet.
NIET ALLES AAN DE ANDER AANPASSEN
Blijf jezelf! Jij mag er zijn. Rekening met elkaar en elkaars anderszijn houden is natuurlijk belangrijk, maar vergeet niet dat jij ook nog steeds jij bent. De jij waar je partner ooit op gevallen is. Die jij mag er zijn. Zet jezelf niet onderaan op je prioriteitenlijstje.
BEGRIP EN ACCEPTATIE
Het leren begrijpen van hoe het autistisch brein van m’n man werkt heeft mij enorm geholpen. Niet zomaar een beetje denken te weten wat autisme ongeveer kan inhouden, maar écht inzicht krijgen en hem en autisme écht accepteren.
DINGEN NIET PERSOONLIJK MAKEN
Ik betrek niet meer alles op mijzelf. Daardoor voel ik me niet meer zo snel gekwetst door dingen die niet zo bedoeld zijn. Bijvoorbeeld als de intonatie van m’n man boos lijkt, maar hij niet boos is. Dat van elkaar loskoppelen is één van de moeilijkste dingen voor mij geweest. Zo vaak te horen gekregen dat ik niet moest luisteren naar hóe hij iets zei, maar naar wát hij zei. M’n man merkt het simpelweg niet op dat hij boos klinkt. Andersom pikt hij het juist wel haarfijn op als ik bozig of anders klink. Dan trekt hij zich dat direct aan. Hij merkt het verschil dus zeker, alleen niet bij zichzelf. Ik vind het lastig, maar weten dat dit door zijn autisme komt voorkomt irritatie.
ZELFREFLECTIE
In de spiegel durven kijken en zien dat niet alles aan m’n man of het autisme ligt. Voorheen gaf ik hem van alles de ‘schuld’, maar dat is heel onterecht en ook heel oneerlijk. Mijn eigen aandeel zien kan een zinloze en negatieve discussie voorkomen. Dat spaart bergen energie.
PRATEN
Ik probeer te vertellen wat iets met mij doet. Ik hoor en lees vaak dat de partner met autisme niet kan of niet wil praten en dat de andere partner dan ook stopt met praten. Dat is een grote valkuil. Lange tijd kropte ik ook alles op, maar daarmee maakte ik het mezelf heel lang heel lastig. Ik zoek overigens wel het goede moment uit om me te uiten. Mijn verhaal willen vertellen op het moment dat er al teveel prikkels zijn, is zinloos. Dan kost het juist energie. Onderaan deze blog vind je een link naar communicatietips die ik eerder schreef.
PICK YOUR BATTLES
Ik geef tegengas, maar alleen als het zinvol is, anders laat ik het gaan. Het geeft me zoveel rust om niet meer van alle kleine en onbenullige dingen een díng te maken. Dat betekent niet dat ik alles klakkeloos accepteer, maar wel dat ik aanvaard dat mijn man ergens anders over denkt dan ik. We hoeven elkaar niet altijd van onze eigen mening te overtuigen. Mijn man heeft dit langzaam maar zeker van me overgenomen en zegt nu zelf regelmatig dat we beter kunnen stoppen.
VERWACHTINGEN UITSPREKEN
Ik heb geleerd me uit te spreken als ik graag wil dat hij iets voor me doet. Mijn man ziet dingen soms niet. Als ik het dan niet vertel, kan hij mij dus ook niet helpen. Dat zit vaak in kleine dingen, zoals vragen of hij een kopje thee voor me maakt. Mijn man ziet meestal wel als ik moe ben, en dan zal hij dit uit zichzelf doen, maar op momenten dat hij het niet ziet, vraag ik er om. Hetzelfde geldt voor klusjes. Spreek je uit. Dat je partner het niet ziet, betekent niet dat hij of zij niets voor je wil doen.
POSITIEF BLIJVEN
Ik ben veel meer in mogelijkheden gaan denken en handelen in plaats van me druk te maken over de dingen die mij, mijn man of het gezin niet lukken. Ik focus liever op wat wel kan en op wat we wel hebben. Positiviteit is mijn overlevingsstrategie als het even moeilijk is.
Ik zat ooit in een heel negatieve cirkel, dat wil ik nooit meer. Je trekt jezelf op een bepaald moment steeds verder naar beneden.
RESPECT
Geef je respect, dan is de kans groot dat je respect terug krijgt. Online zie ik zo vreselijk veel disrespect over en weer. Van partners zonder autisme over partners met autisme, maar ook andersom. Als je zo over of met je partner praat, kan een relatie het niet redden, denk ik…
BUBBEL
Als er teveel negativiteit is, zet ik mezelf regelmatig in een denkbeeldige bubbel. Ik laat me niet meer teveel meetrekken, zeker niet als ik er niets mee kan of niets mee hoef. Of ik luister, maar ik duik er niet meer vol in mee. Wat verloor ik daar voorheen veel energie in…
BUITENSTAANDERS
Ik probeer me de meningen van buitenstaanders niet teveel meer aan te trekken. Als je je van alles wat iedereen zegt iets moet aantrekken, kun je jezelf niet blijven. Je kunt het nooit voor iedereen goed doen. Doe het goed voor jezelf en je gezin, daar heb je mee van doen. Manoeuvreer jezelf niet ongemerkt in bochten om het vooral een ander naar de zin te maken.
NIET INVULLEN VOOR EEN ANDER - N I V E A 🙂
Pas op dat je niet denkt te weten wat een ander denkt. Probeer dat invullen los te laten. Vraag om verduidelijking.
SAMEN
Ontspannende dingen samen doen. Wij drinken vaak ergens een bakkie koffie om bij te laden. Dit zijn fijne momentjes. Momentjes dat we praten of momentjes dat we zwijgend tegenover elkaar zitten. Even enkel met elkaar ZIJN.
HIER EN NU
Niet te ver vooruit willen denken. Ik had voorheen voor ieder mogelijk scenario een oplossing voorhanden. De meeste scenario’s deden zich nooit voor, maar ze kostten me wel veel energie. Ik had de oplossing al uitgevogeld voor iets wat nooit gebeurde.
GRENZEN KENNEN, AANGEVEN EN BEWAKEN
Veel mensen hebben een rugzak vol bagage, die heb ik zelf helaas ook. Het is daarom erg belangrijk om goed op jezelf te blijven passen. Aanpassen aan een ander doen we zonder meer, dat geldt voor welke relatie dan ook, maar we zullen ook onze eigen grenzen moeten blijven bewaken om niet onderuit te gaan. Leer je eigen grenzen (her)kennen en omarm ze. Je hebt ze niet voor niets, dus doe er iets mee.
Voor mij persoonlijk was het bijna van levensbelang dat ik er anders in ging leren staan. Ik was ooit echt aan het eind van mijn Latijn. Was op. Dat kwam niet alleen door het autisme in huis, maar ook door m’n eigen bagage. Mijn weg was lang. Onze weg samen was lang. Inzicht en acceptatie waren er niet zomaar, wij deden er na de diagnose jaren over om te zijn waar we zijn.
De 4 volle groene streepjes op de foto zullen het nooit meer worden, maar die ene rode op links wil ik koste wat kost voorkomen.
Voor wie zegt ‘Mijn partner wil niet meewerken of hij/zij wil zijn/haar autisme niet aanvaarden’, bedenk dat je alleen invloed op jouzelf hebt. Ook als je partner van niets wil weten, kun jij voor jezelf zorgen. En weet je, als jij meer energie overhoudt, kun je meer verdragen en zend je minder prikkels uit. Door meer aan zelfzorg te doen, krijgt je partner een wat relaxter persoon naast zich. Rust brengt meer rust. Stress en prikkels brengen meer stress en meer prikkels. Ik schrijf het heel vaak, maar het is echt zo. Je hebt direct invloed op jouzelf, maar indirect heeft jouw verandering terug naar jóu ook invloed op je partner.
Ben jij partner-van en kun je support bij je proces gebruiken? Wil je sparren? Wil je jouw ervaringen delen? Wil je actief meedoen en is je mindset positief? Er is een partnergroep met de sfeer, opzet en insteek van mijn blogs. Je kunt hier een heleboel moois aan tips, ervaringen en contacten vinden. De groep heet MIJN PARTNER HEEFT AUTISME.
-Jolanda Hoenjet-de Jong-