Al jaren lees ik mee op verschillende online platforms rondom autisme, en al jaren kom ik tegen dat soms wel erg snel gezegd wordt dat je beter kunt scheiden als je partner autisme heeft. Als iemand tips vraagt of vertelt dat het wat lastig gaat, dan is de eerste reactie helaas vaak “Het verandert nooit, dit probleem blijft”, soms zelfs dus gevolgd door “Kies voor jezelf en vertrek”. Mensen reageren vanuit hun eigen ervaring en pijn, dat kan ik nog wel begrijpen. Hoewel je er natuurlijk nooit van uit kunt gaan dat wat voor jou geldt ook voor een ander geldt. We zijn tenslotte allemaal unieke personen, of je nou autisme hebt of niet.
Wat ik níet kan plaatsen, is dat er hulpverleners zijn die ongevraagd en zonder blikken of blozen datzelfde advies geven. Stel je voor, je vraagt als partner om een stukje professionele hulp omdat je vastloopt of omdat er relationele problemen zijn. Je bent niet van plan om de relatie te beëindigen, maar je geeft aan dat je wat steun en tips nodig hebt. Daar zit je dan in je emotie, want zoiets tegen een hulpverlener vertellen vraagt vaak al enige aanloop en moed, om dan plompverloren te horen te krijgen dat je beter uit elkaar kunt gaan omdat je partner autisme heeft. Niet omdat de hulpverlener je probeert te triggeren om te kijken hoe je erop reageert, maar gewoon echt als serieus bedoeld advies. Rechttoe, rechtaan. Een professional aan wie je je verhaal in vertrouwen vertelt. Iemand die dan vervolgens heel veralgemeniserend en veroordelend op alleen de wetenschap dat je partner autisme heeft zo’n advies geeft. Soms zelfs heel dwingend. Echt te erg… Ik kan er heel boos van worden, daarom vraag ik hier graag aandacht voor.
In de groep die ik beheer, een groep voor partners van iemand met autisme, kwam ik onlangs opnieuw een soortgelijk verhaal van een partner tegen. Met toestemming mag ik haar verhaal gebruiken voor deze blog. Daarnaast kreeg ik van nog een paar andere leden toestemming om hun ervaring te delen. De stukjes hieronder zijn dus waargebeurd, maar ik heb ze wel geanonimiseerd.
Dit alles uiteraard met enige nuancering. Deze voorbeelden zeggen iets over déze specifieke situaties en déze hulpverleners, ze zeggen niets over de hele beroepsgroep in het algemeen. Dit is dus zeker niet bedoeld om de hulpverlening in z’n geheel in die hoek weg te zetten, want er zijn ook absoluut hulpverleners die je juist wel goed helpen. Zo één trof ik ooit. Gelukkig maar, want zonder deze praktijkondersteuner denk ik dat het mijn man en mij niet gelukt was te staan waar we nu in de relatie staan. Goede ervaringen zijn er dus zeer zeker ook!
De volgende citaten zijn van partners van iemand met autisme. Partners die zoekend waren naar een stukje positieve ondersteuning van een professional.
José:
“Ik ging voor het eerst naar de praktijkondersteuner. Ze was ingelicht door de huisarts en begon direct heel kort door de bocht over dat autisme nooit meer over gaat en dat wanneer de huidige situatie is opgelost de volgende zich weer zal aankondigen. Dat ik me al 15 jaar opoffer en dat ik beter af zou zijn zonder al zijn gedoe. Mijn man krijgt nu, 10 jaar na zijn diagnose, pas echte professionele hulp. Hij loopt sinds 2 maanden bij een psychiater en psychotherapeut, daardoor zijn kleine stapjes vooruit gezet waar ik juist zo blij mee ben. Dat vond ze niet interessant. Ik weet niet wat ik er van moet denken. Iemand die mij en mijn man niet eens kent en dan direct dit advies geeft… De intentie van de praktijkondersteuner zal best goed zijn, maar het voelde niet fijn om me meteen te moeten verdedigen waarom ik wil proberen om samen te kunnen blijven.”
Liselotte:
“Ik ben gescheiden van mijn ex met manische depressie. Mijn huidige partner Bob heeft autisme. Omdat er vanuit m’n eerdere huwelijk nog wat speelde en ik nu ook tegen dingen aanloop in m’n relatie met Bob, heb ik wat gesprekken met de praktijkondersteuner bij de huisarts gehad. Toen ik van Bobs autisme vertelde, kreeg ik gelijk te horen “Jij zoekt de mannen wel uit zeg” en dat ik maar zo snel mogelijk met hem moest breken. Toen ik vroeg of ze wist wat autisme is, zei ze dat het egoïsten zijn waar je geen relatie mee kunt opbouwen. Ik was verbijsterd, ze kent Bob niet eens. Toen gooide ze het over een andere boeg. Ze was bang dat hij vanwege z’n autisme geen rekening met mij kan houden en ik mezelf weer weg zou gaan cijferen voor een man. Een hulpverlener zou toch moeten weten dat iedereen met of zonder autisme anders is. Je hebt het niet alleen over een diagnose, maar over een persoon. Het was voor mij de laatste keer dat ik bij haar geweest ben.”
Anet:
“Ik liep bij een praktijkondersteuner omdat ik worstel met depressies. Ik worstel hier al bijna mijn hele leven mee, dus al voor ik mijn man leerde kennen kwam ik bij haar. Ik vertelde over hem. Ze was heel lovend en positief, want ze zag dat de relatie mij goed deed. Toen ik vermeldde dat hij autisme heeft, begon de omslag. Ik moest de relatie verbreken om een stabiel leven te waarborgen. Iemand met autisme zou niet in staat zijn om mij te geven wat ik nodig had. Ze is zelfs zo ver gegaan om mij te proberen te overtuigen om niet met mijn man te huwen. Zelfs toen ze mijn man had leren kennen, bleef ze er van overtuigd dat hij niet geschikt was. Haar oordeel was dat ik puur uit verlatingangst voor mijn man koos. Ze beargumenteerde haar mening met dat het scheidingspercentage van huwelijken met iemand met autisme aanzienlijk hoog was. Hoe hard ik mijn best ook deed, ze heeft mijn man nooit gezien voor wie hij is, ze zag alleen de stempel autisme. Ondanks dat ik jarenlang wel veel aan haar adviezen heb gehad, heb ik besloten om niet meer door haar verder ondersteund te worden, maar heb ik hulp ingeschakeld van iemand met meer expertise over autisme.”
Lina:
“Ik zat bij de huisarts en gaf aan dat m’n man in de knoop zat en er zelf niet uit kwam. Ik vertelde dat hij dat afreageerde op wie dichtbij hem staat en dat ik niet wist hoe ik hem moest helpen. Ik kreeg als reactie of ik er weleens over nagedacht had om verder te gaan zonder hem. M’n man zou niet veranderen. De huisarts wenste me succes, hij kon verder niets voor me doen.
Toen ik hoogzwanger was, ging ik mee naar de psychiater. Ook daar gaf ik aan dat ik het zwaar vond om me altijd maar aan hem aan te moeten passen, terwijl er niemand voor mij zorgde. De psychiater zei: “Uw man heeft autisme, dat zal nooit verdwijnen. Als u het te moeilijk vindt u daaraan aan te passen, kunt u dat beter nu aanvaarden door een punt te zetten achter de relatie. Dat is dan beter voor iedereen.” En dat 5 weken voor ik moest bevallen…”
Amber:
“Helaas heb ik ook een nare ervaring. Er werd door een hulpverlener zelfs een bepaalde dwang op me uitgeoefend om te gaan scheiden van mijn man. Die druk heeft ervoor gezorgd dat ik uiteindelijk ziek ben geworden. Ik heb ondanks dat advies toch voor mijn man gekozen en daar heb ik geen spijt van.”
Heb jij ook zo’n ervaring en wil je dat kwijt? Voel je vrij om in de reacties jouw verhaal te delen. Iets van je af schrijven kan heel fijn zijn en lucht geven. Let wel, deze blog is openbaar.
-Jolanda Hoenjet-de Jong-