Zomaar een moment op een maandagochtend in huize Hoenjet. Ik had de badkamer schoongemaakt, was daardoor moe en had zin in koffie. M’n man zat op zolder achter de computer.
Ik, roepend naar zolder: "Wat ben je aan het doen?"
Hij: "Ik sluit zo de computer af, dan ga ik koffie maken."
Ik: "Ben je niet met iets bijzonders bezig?"
Hij: "Nee hoor."
Ik: "Ik ben moe. Als jij niets bijzonders aan het doen was, en ik koffie zou moeten zetten, zou ik in m’n irritatie-modus kunnen schieten."
Hij: "Dat hoeft niet. Ik kom er zo aan."
Een minuut of 10 later zaten we samen gezellig aan een cappuccino. Door m’n man gezet.
Meestal roept ‘ie uit zichzelf al "Jo, de koffie is klaar" als ik met iets bezig ben, maar nu kwam dat niet. Dan kan het ondanks al m’n begrip voor zijn autisme toch gebeuren dat ik in irritatie schiet. Ik moe en druk met schoonmaken, hij, in mijn ogen, wat aan het rommelen op de computer. Ook al weet ik dat hij de computer nodig heeft om z’n hoofd rustig te krijgen, als ik moe ben zit ik eerder in m’n irritatie. Dat is niet handig, dat weet ik, het is wel menselijk.
Achteraf blijkt de irritatie meestal totaal niet nodig. Net als in dit voorbeeld. Als ik niets gevraagd had, had ik niet geweten dat hij al bezig was met afronden en koffie wilde gaan zetten. Dan was ik intussen op standje irritatie zelf beneden die koffie aan het maken. Als hij nietsvermoedend de keuken in zou komen, had ik waarschijnlijk met diezelfde irritatie opgemerkt dat ik het fijn had gevonden als hij het had gedaan. Het gevolg laat zich raden.
Mezelf uitspreken en even vragen voor ik in frustratie schiet, lukt me steeds beter. En andersom geldt dat natuurlijk ook. Als hij mij vraagt en niet voor me invult, dan houden we het ook veel leuker. En geldt dat niet voor alle contacten? Niet enkel tussen partners, niet enkel bij autisme? Hoe vaak vullen we niet iets in en menen we te weten wat een ander denkt? Of wat een ander wel of niet van plan is te doen?
Ken je NIVEA? En dan bedoel ik niet die grote pot met zalf, maar als afkorting voor Niet Invullen Voor Een Ander. Een handig geheugensteuntje zo nu en dan.
-Jolanda Hoenjet-de Jong-